www.baltofilm.fora.pl

Iditarod

Łoś – [alces alces]

Opracowano na podstawie: wiki, wiem

Obecnie jest to największy gatunek ssaka kopytnego z rodziny jeleniowatych. Charakterystyczne poroże i długie kończyny. Żyje w podmokłych lasach północnej Eurazji i Ameryki Północnej. Występujący w Polsce podgatunek [a. a. alces] jest ściśle chroniony.
Występuje na terenie tajgi tundry półkuli północnej. Przed nadejściem zimy przenosi się zwykle na tereny wyżej położone. W Polsce jego populacja została odbudowana po wojnie i liczy nieco ponad 1000 osobników.
Długość ciała : 2,4 – 3,1 m
Wysokość w kłębie : 1,5 – 2,34 m
Ogon : 5 – 12 cm
Dojrzałość płciowa : samica od 2 lat, samiec od 3 lat
Liczba młodych : 1 –3
Długość zycia: 20 – 25 lat
Należy do największych ssaków lądowych Europy. Duży łeb z szerokim pyskiem. Górna warga – wydłużona, szeroka posiada funkcje chwytne, w pysku –32 zęby. Oczy – zwane świecami słabo widzą, uszy – łyżki długie do 26 cm, spiczasto zakończone. Pod łbem zwisa narośl z długim czarnym włosem, zwana niekiedy brodą. Samiec [byk] potrafi osiągać ponad 700 kg, a wysokość ponad 2 m. Największy osobnik mierzył 2,34 m i ważył ponad 800 kg, poroże zaś miało rozpiętość niemal 2 metrów. Samica [łosza, klępa] jest mniejsza i lżejsza osiągając masę w granicach 400 kg. Latem ciemnobrązowe, na podbrzuszu i nogach – jaśniejsza: białawo szara. Zimą – sierść gęstsza, zasadniczo bez zmiany koloru.
Poroże – łopaty wykształca się u samców około 5 r.ż., lecz nie u wszystkich. Są osobniki nie mające w ogóle poroża, są także różne formy pośrednie, z lepiej lub gorzej wykształconymi łopatami. Poroże zrzucane jest po okresie godowym – od listopada do stycznia. Zwykle starsze łosie robią to wcześniej.
Poruszają się wolno i niezgrabnie, kłusem mogą biec z prędkością ok 30 km/h, na krótkich dystansach do 60. Zasadniczo nie galopują. Zwinny. Źle znosi nawet średnie temperatury [pow. 10C] wówczas chętnie się chłodzi. Przeszkody wodne pokonuje do 20 km, w wodzie może spędzić kilka godzin – pod wodą nawet 50 s. Nie ma zachowań terytorialnych. Żyją samotnie lub w małych grupach, w które łączą się zazwyczaj przed zimą.
Okres godowy zwany jest bukowiskiem. Walki między samcami zdarzają się o wiele rzadziej niż wśród innych jeleniowatych. W ich trakcie wygrywa ten który dalej przepchnie przeciwnika. Samica wydaje na świat od 1 do 3 młodych, mają długość ok 80 cm, wysokość także waha się w okolicach tej wartości. Po trzech dniach mogą już swobodnie podążać za matką. Połowa młodych ginie w ciągu pierwszego roku życia.
Łoś jest roślinożerny, nie gardzi roślinami ze zbiorników wodnych, młodymi pędami, owocami, liśćmi. W zimie nie gardzą korą drzew i igłami sosen czy jodeł. Dziennie dorosły osobnik potrafi zjeść nawet 50 kg pokarmu.
Systematyka wyróżniają od siedmiu do dziewięciu podgatunków, choć czasami wymienia się jedynie cztery, a trzy pozostałe – odrębnymi gatunkami:
- a. a. alces: łoś europejski / Europa
- a. a. buturlini : łoś kamczacki / Syberia
- a. a. cameloidis : łoś ussuryjski / Mongolia. Mandżuria
- a. a. caucasicus : wymarł ok 1810
- a. a. pfizenmayeri : łoś wschodniosyberyjski [jakucki] / wschodnia Syberia
- a. a. americana : łoś amerykański / na wschód od Ontario
- a. a. andersoni : łoś zachodniokanadyjski / od Ontario po Kolumbię Brytyjską
- a. a. gigas : łoś alaskański / Alaska, na zachodzie Jukonu i w pólnocno zachodniej części Kolumbii Brytyjskiej
- a. a. shirasi : góry Wyoming, Idaho, Montana oraz południowo wschodniej części Kolumbii Brytyjskiej
Najgroźniejszym naturalnym wrogiem łosia jest wilk. Potrafią one upolować nawet dorodnego byka. Drugim wrogiem jest niedźwiedź. Liczne dawne populacje zostały bardzo mocno zredukowane. Na Kaukazie i w Europie Zachodniej wyginął zupełnie, a bliski wyginięcia był w niektórych rejonach Ameryki Północnej. W Polsce pod ścisłą ochroną od 2001 roku.